Zmianom w układzie sił między głównymi ośrodkami gospodarki kapitalistycznej towarzyszy ? podobnie jak we wcześniejszych etapach rozwoju ? ostra rywalizacja i walka konkurencyjna między monopolami, państwami i ugrupowaniami ekonomicznymi. Sprzeczności, jakie uzewnętrzniały się z różną siłą między np. Japonią a USA, Japonią a krajami EWG, krajami EWG a USA, dotyczące m.in. eksportu poszczególnych wyrobów (np. sprzeczności między Japonią a EWG na tle konkurencyjności japońskiego eksportu wyrobów stalowych); sprzeczności w sferze stosunków walutowo-masowych np. na tle wysokości stawek oprocentowania lokat kapitałowych, podniesionych przez USA do poziomu zagrażającego interesom instytucji finansowo-kredytowych innych krajów kapitalistycznych); sprzeczności na tle stosunków ekonomicznych z krajami socjalistycznymi (np. opory niektórych krajów w urzeczywistnianiu amerykańskiej polityki restrykcji wobec krajów socjalistycznych) ? to jedynie niektóre przykłady ilustrujące antagonistyczny charakter działania we współczesnym kapitalizmie prawa nierównomiernego rozwoju ekonomicznego. W stosunkach między państwami kapitalistycznymi zarysowuje się również inna tendencja, która nie występowała na taką skalę we wcześniejszych fazach imperializmu.
